3 ARALIK DÜNYA ENGELLİLER GÜNÜ
Doğuştan veya sonradan herhangi bir nedenle bedensel, zihinsel, ruhsal, duyusal ve sosyal yeteneklerini çeşitli derecelerde kaybetmesi nedeniyle toplumsal yaşama uyum sağlama ve günlük gereksinimlerini karşılama güçlükleri olan ve korunma, bakım, rehabilitasyon, danışmanlık ve destek hizmetlerine ihtiyaç duyan kişi engelli olarak tanımlanmaktadır.
Engellilik oldukça çeşitlilik göstermekte olup, nüfusun yaşlanması ve kronik hastalıklardaki artış nedeni ile engelli sayısı da artmaktadır. Engelliliğin nedenleri araştırıldığında; doğumdan itibaren olabileceği gibi sonradan edinilen bir durumda olabilir. Genetik etkenler, akraba evliliği, gebelik sırasında yaşanan sorunlar (hastalıklar, ilaç kullanımı, radyasyona maruz kalmak, alkol ve madde kullanımı, beslenme bozuklukları) gibi sorunlar tümü önlenebilir süreçlerdir. Doğum sonrasında kazalar, psikososyal travmalar, doğal felaketler engelliliğe yol açmaktadır.
Ülke genelinde engelliliğin önlenmesi amacı ile doğumdan itibaren tüm bebeklere; yeni doğan işitme taraması, gelişimsel kalça çıkıklığı erken tanı ve tedavisi ,hemoglinopati taramaları, erken yaş taramaları (kırma kusurları, işitme taramaları ) yapılmaktadır. Sağlıklı hayat merkezlerimizde evlilik öncesi danışmanlık birimimizde vatandaşlarımıza engelliliğe neden olabilecek akraba evliliği ve riskleri hakkında bilgilendirme yapılmaktadır. Erken tanı ve tedavi için gebe bilgilendirme sınıflarımızda gebelerimize doğum sonrası bebeklere yapılması gereken neonatal tarama programı (NTP) kapsamında işitme taraması, gelişimsel kalça displazisi, fenilketonüri, biyotidinaz. Hipotroidi, konjenital adrenal hiperplazi, sma gibi taramalar konusunda eğitimler verilmekte olup Aile hekimlikleri tarafından taramalar yapılmaktadır. Evinde sağlık hizmetine ihtiyacı olan engelli bireylere muayene, tetkik ve tahlil, tedavi, tıbbi bakım, takip ve rehabilitasyon hizmetleri verilmektedir.
Engelliliğin önlenmesinde, engellilere karşı gerekli tedavi ve rehabilitasyon hizmetlerinin sunulmasında, bireylerin engellilikle ilgili farkındalığının artırılmasında ve engellilerin kendi haklarının bilincine varmasında, sağlık sektöründen, eğitim sektörüne kadar pek çok sektörün işbirliği içinde olması çok önemlidir. Engelli insanların yaşadıkları sorunlar sadece kendilerinin değil; ailelerinin, çevrelerinin, toplumun, kısacası tüm insanların ortak sorunudur. Unutulmamalıdır ki her sağlıklı birey bir engelli adayıdır.
