İbn-i Sina Haftası (7 - 13 Ağustos)
15 Ağustos 2023

İbn Sînâ ya da Batılıların söyleyişiyle Avicenna (980 –1037), İslam'ın Altın Çağı  döneminin en önemli hekimlerindenastronomlarından,  düşünürlerinden, yazarlarından ve bilginlerinden biri olarak kabul edilen  ve “Tıbbın Babası" olarak bilinen hekimdir. Tıp ve felsefe alanına ağırlık verdiği değişik alanlarda 200 kitap yazmıştır.

Buhara yakınlarındaki Efşene köyünde (Özbekistan) 980 civarında dünyaya gelmiş ve 1037 yılında Hemedan şehrinde (İran) vefat etmiştir.  Tıp ve felsefe alanına ağırlık verdiği değişik alanlarda 200 kadar kitap yazmıştır. Batılılarca modern Orta Çağ biliminin kurucusu ve hekimlerin önderi olarak bilinir; "Büyük Üstat" ve “Tıbbın Babası” isimleriyle de tanınır. Tıp alanında yedi yüzyıl boyunca temel kaynak eser olarak süregelen "El-Kanun fi't-Tıb" (Tıbbın Kanunu) adlı kitabı ile ünlenmiş ve bu kitap, değişik Avrupa üniversitelerinde 17. yüzyıl ortalarına kadar tıp biliminde, tıp eğitiminde temel eser olarak okutulmuştur. Yine Kitabü'ş-Şifâ (İyileştirme Kitabı) Mantık, Matematik, Fizik ve Metafizik konularında yazılmış on bir (11) cilt hacimli bir eserdir. Birçok kere Latinceye çevrilmiş İlam coğrafyası ve Avrupa’da 1600’lerin ortasına kadar ders kitabı olarak okutulmuştur. Kitaplarında  ilaç bilimi alanında da önemli bilgiler bulunur.

Avrupa’da hasta olan insanlar ölüme terk edilirken ve hatta psikolojik problemi olan insanlar toplumdan tamamen izole edilirken İbn-i Sina; Hastaları muayene ederken, bünyelerine, mizaçlarına, yaşayışlarına, aldıkları gıdalara özellikle dikkat eder, yapabildikleri ve zorlandıkları beden hareketlerini büyük dikkatle sorar ve dinlerdi (anamnez/muayene)

Hasta vücudunu baştan ayağa kadar muayene ile tetkik eder, karaciğer ve dalağı eliyle yoklar, göğsü ve kalbi dinler, nabız sayısına bakardı. Kanın gıdayı taşıyan bir sıvı olduğunu, şeker hastalığında idrarda şekerin varlığını, bazı hastalıkların kalıtsal olarak geçebileceğini tespit etti. Birçok hastalığın temelinde gözle görünmeyen mikropların rol oynadığını ilk olarak ortaya çıkardı. Kızıl, şarbon ve sarılık hastalıklarını, mide ülserini ve kanseri tanımladı. Gözün anatomisini inceledi. Döneminde göz ameliyatları yapabildi. Ameliyatlarda hastaya uyuşturucu verilmesini önerdi, güç doğumlarda bebeğin başından tutup çekmek için alet kullanılmasını sağladı. Tedavide lavmanlara, buz keselerine, sıcak ve soğuk su banyolarına, spora ve içilecek kaynak sularına önem verirdi.  

İBN-İ_SİNA_HAFTASI-2-(7-14_Ağustos).jpg