Kuduz; insan sağlığını tehdit eden ve klinik belirtiler geliştikten sonra geriye dönüşü olmayan ve dramatik bir şekilde ölümle sonuçlanan zoonotik bir hastalıktır. Ülkemizde insan kuduz vakalarının önlenmesi amacıyla kuduz riskli temas öncesi ve temas sonrası profilaksi uygulamaları Sağlık Bakanlığı Kuduz Profilaksi Rehberi çerçevesinde yapılmaktadır. Kuduz riskli temas sonrasında erken müdahale hayat kurtarmaktadır.
Kuduzun öneminin anlaşılması ve hastalığa ilişkin farkındalığın artırılması amacıyla Dünya Sağlık Örgütü, 28 Eylül’ü “Dünya Kuduz Günü” olarak ilan etmiştir. Kuduz, hayvanlardan insanlara bulaşan viral bir hastalık olup tilki, kurt ve çakal gibi yabani memeliler ile köpek, kedi, inek, koyun, keçi ve eşek gibi evcil memeli hayvanlarda görülmektedir. Kuduz un başlıca bulaşma yolu enfekte hayvanların ısırmasıdır.
Ayrıca, bütünlüğü bozulmuş deri veya mukozalardan enfekte olmuş hayvanın salyası ile de bulaşabilir. Riskli temas sonrasında gerekli tedbirler alındığı zaman hastalığı önlemek mümkündür. Kuduz riskli temas sonrasında, zamanında, gerekli önlemler uygulanmadığında hastalık gelişebilir. Kuduza ilişkin belirtiler görülmeye başladıktan sonra insanlar için ölümcüldür. Bu nedenle herhangi bir riskli temas sonrası;
- Yara veya ısırık bölgesi vakit kaybedilmeden bol su ve sabunla iyice yıkanmalı, yıkama işlemi bittikten sonra alkol veya tentürdiyot gibi iyotlu antiseptikler uygulanmalıdır.
- Göz, ağız veya burun kuduz riskli temasa maruz kaldıysa bol su ile yıkanmalıdır.
- En kısa sürede sağlık kuruluşuna müracaat edilmeli, hekimin düzenleyeceği aşılama programı aksatılmadan uygulanmalıdır.
- Evcil hayvanlar kontrol altında tutulmalı, özellikle geceleri serbest bırakılmamalıdır.
- Kedi ve köpeklere her yıl mutlaka kuduz aşısı yaptırılmalıdır.
- Çevrede hasta, garip davranış sergileyen veya ölmüş hayvanların görülmesi halinde bunlara yaklaşılmamalı ve ilgili yerler (Belediyeler, Muhtarlıklar İl, İlçe Tarım ve Orman Müdürlükleri) haberdar edilmelidir.
- Kuduz riski olan hayvanlarla sık temas eden kişilere temas öncesi aşılama, kuduz riskli teması olanlara da hekim değerlendirmesine göre temas sonrası kuduz aşılaması uygulanmalıdır.
